Tot 750.000 ton aardappelen hebben straks geen bestemming
Belgische aardappeltelers blijven straks misschien met 750.000 ton aardappelen blijven zitten. Dat vreest Belpotato. De economische schade is dan circa 125 miljoen euro. Verreweg de meeste aardappelen die straks geen bestemming hebben, zijn vrije aardappelen. Voor het aankomend seizoen wordt gemaand tot voorzichtigheid: er zullen aardappelen nodig zijn, maar het seizoen zal alvast een paar maanden korter zijn.
Vandaag overlegden vertegenwoordigers van alle schakels in de aardappelketen over de gevolgen van de coronacrisis. De conclusie is dat de sector op 1 augustus met een enorme kater zou kunnen zitten. De telers nog het meest. De industrie kan contractaardappelen die het niet direct verkocht krijgt nog deels naar het diepvriessegment sturen. Langdurig opslaan dus. Dat is voor telers met vrije aardappelen geen optie.
“De industrie zet alles op alles om gecontracteerde aardappelen te verwerken”, zegt secretaris-generaal Romain Cools van Belgapom, dat binnen de aardappelketen de handel en verwerking vertegenwoordigt. “Het is voor bedrijven een erezaak.” De diepvriescapaciteit raakt wel vol. “De Nederlandse aardappelverwerkers zijn al in België bezig opslagcapaciteit te regelen. De vleessector ook. Helaas zal het niet gaan lukken alles in de diepvries te krijgen.”
De berekening die komt tot 750.000 ton surplusaardappelen is gebaseerd op een blijvende lockdown, met grootschalige beperkingen tot 1 augustus. Het kan dus enigszins meevallen. “Alles hangt af van wanneer de maatregelen worden versoepeld. De horeca zal als laatste open gaan, denkt Cools, maar de opening van scholen en bedrijfsrestaurants kan al helpen. Een blijvend risico dat boven de markt blijft hangen: wat als het virus weer opsteekt… dan weer opnieuw beperkingen? “Maar er zullen vrees ik veel aardappelen over blijven. Je praat met 750.000 ton over meer dan 30.000 camions.”
Veevoeder, biogas
Wat dan te doen met de vrije aardappelen? Ze zijn voor de teelt belangrijk. Tussen 30 en 40% van de in België geteelde aardappelen zijn ‘vrij’. Je weet met vrije aardappelen nooit wat je gaat verdienen maar van een gewoon ondernemersrisico is volgens Cools nu toch echt geen sprake. “De coronacrisis heeft de wereld in 1 klap verandert.”
Concreet wordt binnen Belpotato bekeken of aardappelen zonder bestemming op grote schaal naar de veevoedersector kunnen gaan. De eerste contacten met deze sector zijn al gelegd. Een tweede piste is biogas; dus in feite vernietiging. “Geen enkele boer ziet zijn aardappelen daar graag naartoe gaan”, zegt Cools. “Maar wat moet, dat moet. We vragen de Waalse en Vlaamse overheid wel om voor telers een vergoeding te organiseren.”
Areaal volgend seizoen
Hoe groot het areaal volgend seizoen zal zijn, is onduidelijk. In buurlanden wordt uitgegaan van een kleine daling. De vroege aardappelen zitten in de grond en dat geldt met regen in aantocht ook voor veel ‘halfvroege’ rassen. Voor zondag wordt een mm of 5 regen verwacht in delen van België. Een deel van het gecontracteerde areaal is na een onderhandeling tussen afnemer en teler weer herroepen.
Cools vindt het belangrijk midden in deze crisis optimisme uit te stralen, als sector. “Ik weet zeker dat wanneer dit voorbij is, het groeiparcours weer kan worden gevonden. Er zal wereldwijd minder geld zijn, maar frieten zijn geen luxeproduct. Het is een betaalbaar product waar veel mensen plezier aan beleven. Daarvan ben ik overtuigd.”
