Startpagina Recht

Welke garantie geldt voor mijn machines?

Machines en materieel aankopen en verkopen, het gebeurt op elk landbouwbedrijf. Soms blijkt dat de machine na enige tijd niet meer of niet normaal functioneert. Dat in zo’n geval een herstelling noodzakelijk is, behoeft weinig uitleg, maar wie die herstelling moet betalen, is vaak minder duidelijk. Wij nemen in dit artikel de garantieplicht onder de loep.

Leestijd : 5 min

De garantieverplichting is een mogelijke verplichting die de verkoper van een machine op zich neemt. Zoals verder in dit artikel zal worden uitgelegd, bestaat in sommige gevallen de mogelijkheid om te verkopen zonder enige garantieplicht. Daarom is de garantieplicht maar een mogelijke verplichting van de verkoper.

Conformiteit

De verplichting zelf vloeit voort uit de basisidee dat de verkoper aan de koper een machine moet leveren die geschikt is voor het gebruik dat de partijen bij de verkoop voor ogen hadden. Wanneer de geleverde machine niet meer conform is aan wat de partijen hebben afgesproken, moet een herstelling worden uitgevoerd om de machine terug conform te maken. Bij een tractor met voorwieltractie zal bijvoorbeeld de tractie moeten hersteld worden als die na enkele maanden niet meer blijkt te functioneren. Of de kostprijs voor die herstelling ten laste is van de koper of de verkoper, hangt af van de vraag of er een garantieplicht is of niet.

Aard van koper is bepalend

Om te bepalen of er wettelijk gezien een garantieplicht is, moet in de eerste plaats naar de aard van de koper worden gekeken. Indien de koper een ondernemer is, speelt immers een totaal andere wettelijke regeling dan bij een particuliere koper, die als consument wordt beschouwd. In dit opzicht herhalen we dat landbouwers sinds enkele jaren als ondernemers worden beschouwd. Aanvullend moet gekeken worden naar de reden van aankoop. Indien een ondernemer een toestel of machine koopt voor privégebruik, dan zal ook die aankoop als een consumentenkoop worden beschouwd. Ook de persoon die dagdagelijks ondernemer is, kan dus genieten van de wettelijke garantieplicht voor consumenten voor die toestellen en machines die hij niet voor beroepsdoeleinden, maar als consument koopt.

Ondernemer

Voor alle machines die een landbouwer koopt voor gebruik op zijn landbouwbedrijf zal hij als ondernemer worden beschouwd. Ook de verkoper zal bijna altijd een ondernemer zijn, zodat bij een dergelijke verkoop een overeenkomst tussen ondernemers zal worden gesloten. Bij een verkoop tussen ondernemers voorziet de wet in geen enkele minimumgarantietermijn. De partijen kunnen dit aspect bijgevolg volledig vrij regelen. De koper heeft er natuurlijk alle belang bij om een zo ruim mogelijke garantie en zo lang mogelijke garantietermijn te bedingen, terwijl de verkoper natuurlijk gebaat is bij een korte garantietermijn en een beperkte garantieplicht.

Welke garantie en garantietermijn tussen ondernemers ook wordt overeengekomen, om latere geschillen te voorkomen doen de partijen er goed aan hun overeenkomst met betrekking tot de garantie op papier te zetten. Bij voorkeur gebeurt dit in een overeenkomst tot verkoop, waarbij een onderdeel aan de garantie wordt gewijd, maar evengoed kunnen ondernemers de regeling over de garantie vastleggen in een voor akkoord getekende bestel- of leveringsbon, een aparte garantieovereenkomst of zelfs in briefwisseling of mailverkeer. Hierbij geldt: hoe duidelijker de overeengekomen garantie in geschriften wordt vastgelegd, hoe minder ruimte voor discussie achteraf.

Wie de herstelling van een nieuwe machine moet betalen is niet altijd duidelijk.
Wie de herstelling van een nieuwe machine moet betalen is niet altijd duidelijk. - Foto: TD

Tussen ondernemers bestaat strikt genomen geen verplichting om de omvang van de garantie en de garantietermijn schriftelijk vast te leggen. Het is natuurlijk duidelijk dat de koper die zich op een bepaalde garantie wil beroepen, met een serieus bewijsprobleem zal zitten als de verkoper de garantie betwist. Meer zelfs, als niets omtrent de garantie werd overeengekomen, zal de koper geen enkele garantie genieten.

Consument

Bij een verkoop aan een consument liggen de zaken volledig anders. Voor consumenten werd er immers wel voorzien in een wettelijke minimumregeling. De wet van 1 september 2004 betreffende de bescherming van de consumenten bij verkoop van consumptiegoederen voorziet immers in een wettelijke garantie. Bij de aankoop van een consumptiegoed moet de verkoper een garantie geven voor elk gebrek aan overeenstemming (conformiteit) van het goed dat zich binnen de 2 jaar na aankoop manifesteert. Uiteraard mogen partijen een langere garantietermijn overeenkomen, in welk geval de overeenkomst zal gelden, omdat het de garantietermijn boven het wettelijke minimum brengt. Komen de partijen een kortere garantietermijn overeen, dan zal de consument zich naderhand toch, tegen de overeenkomst in, op de wet kunnen beroepen.

Tweedehands

Voor tweedehands machines gelden grotendeels dezelfde regels. Tussen ondernemers geldt ook bij verkoop van tweedehands machines dat zij volkomen vrij de garantie kunnen overeenkomen. Bij verkoop van tweedehandsgoederen aan consumenten kan wel een termijn van minder dan 2 jaar worden overeengekomen. De garantie voor tweedehandsmachines mag echter wel niet korter zijn dan 1 jaar. Een landbouwer die zijn professionele scheermachine voor zijn schapen verkoopt aan een hobbykweker zal dus wettelijk altijd tot een garantie gehouden zijn mocht in het eerste jaar na de aankoop het scheerapparaat bij normaal gebruik stukgaan.

Internet

Meer en meer goederen, zeker tweedehandsgoederen, worden tegenwoordig via internet te koop aangeboden. Wanneer in dergelijk geval de verkoop gesloten wordt zonder dat de 2 partijen fysiek bij elkaar aanwezig zijn en de koper een consument is, spelen bijkomende regels. Bij dergelijke verkoop op afstand beschikt de kopende consument immers ook over een herroepingsrecht. Dit herroepingsrecht staat de consument toe om binnen de 14 dagen na de aankoop toch nog af te zien van de koop zonder dat hij daarvoor een reden moet opgeven of zonder dat dit een extra kost kan opleveren.

De regels omtrent de garantie gelden evenzeer bij een verkoop die tot stand komt op afstand, bijvoorbeeld nadat via e-mail een op internet te koop gestelde machine wordt gekocht. Bij dergelijke aankoop kunnen de afspraken omtrent de garantie het best duidelijk worden vermeld in de e-mail waarin de aankoop wordt gedaan. Een kopende consument zal ook bij een verkoop via internet van de wettelijke minimum garantie genieten gedurende 2 jaar voor nieuwe toestellen en machines en gedurende 1 jaar voor tweedehandsgoederen.

Verborgen gebrek

Volledigheidshalve wijzen we erop dat krachtens art. 1641 van het Burgerlijk Wetboek de verkoper gehouden is tot vrijwaring voor de verborgen gebreken van de verkochte zaak. Het gaat hierbij om verborgen gebreken die de verkochte machine ongeschikt maken tot het gebruik waartoe men ze bestemt, of die dit gebruik zodanig verminderen dat de koper, indien hij de gebreken gekend had, de machine niet of slechts voor een mindere prijs zou hebben gekocht. Het gebrek moet ten minste in de kiem bestaan op het ogenblik van de verkoop. Ingeval van een verborgen gebrek, kan de koper ofwel de ontbinding van de verkoop vragen ofwel een prijsvermindering. Indien er geen garantie is overeengekomen, kan een koper dus soms zijn toevlucht zoeken tot een vordering op grond van een verborgen gebrek.

Jan Opsommer

Lees ook in Recht

Omgevingsvergunningsprocedure wordt vereenvoudigd

Recht Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wil de omgevingsvergunningsprocedures drastisch vereenvoudigen tot één basisprocedure. Ook het milieueffectenrapport mag voor haar een heel stuk eenvoudiger worden.
Meer artikelen bekijken