Startpagina Wetgeving

Chaos in Vlaamse regering over stikstofakkoord

Meerderheidspartijen cd&v en vooral Open VLD voeren de druk op in het dossier van het stikstofakkoord van de Vlaamse regering. Volgens Open VLD-parlementslid Gwendolyn Rutten bestaat er ‘grote rechtsonzekerheid’ over de lijst van 41 rode bedrijven, de zogenaamde 'piekbelasters' die volgens het akkoord tegen uiterlijk 2025 moeten sluiten. Coalitiepartner N-VA krijgt het op de heupen van die kritiek.

Leestijd : 4 min

Volgens minister-president Jan Jambon ligt een herziening van het stikstofakkoord totaal niet op tafel. Zo stelde hij nog voor aanvang van de commissie Landbouw in het Vlaamse Parlement op 18 mei op Radio 1. De uitvoering van het stikstofakkoord staat volgens hem niet ter discussie.

Maar nog voor de woorden van Jambon koud waren, regende het in het Vlaams Parlement kritische vragen en bedenkingen van coalitiepartners cd&v en Open VLD over datzelfde akkoord. Dat akkoord bepaalt onder meer dat een 40-tal landbouwbedrijven met een rode code hun activiteiten tegen 2025 moeten stoppen. Op die lijst met rode bedrijven stonden aanvankelijk 58 bedrijven, maar daarvan zijn 18 in een uitkoopregeling gestapt.

Wie stelde de nieuwe rode lijsten op?

In een hoorzitting met de top van de betrokken Vlaamse administraties wilde CD&V-parlementslid Tinne Rombouts vooral weten wie de bewuste lijsten heeft opgesteld en in opdracht van wie, wanneer ze zijn opgesteld en op basis van welke gegevens. “De minister (minister van Omgeving Zuhal Demir, red.) heeft al verschillende keren gezegd dat de rode bedrijven van vandaag al in 2015 rood waren. Dus de vraag is: wie heeft dan die nieuwe lijst opgemaakt? En in opdracht van wie?” Landbouwleven had ook al vragen bij de gebruikte data in dit stikstofdossier.

Open VLD-parlementslid Gwendolyn Rutten ging een stap verder. Volgens haar is er een belangrijk verschil in de uitleg van minister Demir en die van de administratie. Zo geeft de administratie volgens Rutten aan dat er wel degelijk gewerkt is met een 'nieuwe' lijst en dat die verschilt van die van 2015. “Er staan op die nieuwe lijst 5 of 6 bedrijven die in 2015 oranje waren. Er is ook minstens 1 bedrijf dat nu rood is en waar in 2015 gewoon geen sprake van was. Dit is een rechtsonzekere situatie”, aldus Rutten. Volgens de Open VLD-politica druist de gang van zaken ook in tegen de principes van het politieke akkoord. “De redenering van het akkoord van februari was: dit zijn bedrijven die al 7 jaar weten dat ze rood zijn en die we op tijd gecontacteerd hebben. In 2025 wil de regering deze bedrijven vervroegd sluiten in ruil voor een compensatie en hoe sneller ze instappen, hoe meer ze krijgen”, aldus Rutten. Maar de verschillen in de lijsten van 2015 en 2022 zetten die redenering volgens haar op de helling.

N-VA blijft bij standpunt

Bij coalitiepartner N-VA lijken ze het stilaan op de heupen te krijgen van de kritiek en opmerkingen van CD&V en Open VLD. “Laat ons ook de cijfers in perspectief plaatsen”, zegt fractieleider Wilfried Vandaele. “We spreken over 23.000 landbouwexploitaties waarvan er nu 41 in de problemen komen. We komen al van 135 bedrijven. Nu nog rek willen zoeken op die lijst van 41 bedrijven... Ik weet niet of dat geloofwaardig is”, aldus Vandaele.

Akkoord gebouwd op drijfzand

De oppositiepartijen kijken met grote ogen naar de hele discussie. Voor Groen-fractieleider Björn Rzoska is de conclusie duidelijk: “Deze Vlaamse regering heeft geen stikstofakkoord”, klinkt het. “Wat een chaos. Eerst was er een akkoord dat de meerderheid met lange tanden verdedigde, en na de eerste dissidente stemmen bij CD&V, wordt nu duidelijk dat ook Open VLD het akkoord aan flarden schiet”, aldus Rzoska. Volgens Rzoska bewijst de zitting van 18 mei vooral dat het akkoord van de regering ‘op drijfzand’ is gebouwd. “Niet alleen is er onenigheid over hoe streng of soepel het stikstofakkoord moet zijn, deze Vlaamse meerderheid weet blijkbaar zelfs niet op basis van welke criteria bedrijven op de rode lijst terecht kwamen. Intussen ploeteren boeren verder en slikt onze natuur stikstof die ze niet meer kan slikken. Het is beschamend”, besluit de Groen-fractieleider.

Jambon houdt voet bij stuk

In de plenaire zitting na de comissie Landbouw herhaalde minister-president Jambon nogmaals zijn stellingen. Het stikstofakkoord blijft zoals afgesproken. “Er zijn trouwens ruime financiële vergoedingen voorzien voor de rode bedrijven die moeten stoppen, alsook voor de varkenshouderij. Welke sector kan rekenen op zo’n financiële voorwaarden? Het stikstofbad zit vol. Als we geen vergunningsstop willen, dan gaan we het bad wat leger moeten laten lopen.”

Natuurbewegingen eisen ook aanpassing

Het akkoord roept veel weerstand op bij de landbouwsector. Er wordt dan ook massaal opgeroepen om deel te nemen aan het openbaar onderzoek.

Maar dat doen ook de natuurbewegingen. Zij vinden dat de regering nog verder moet gaan. Een van de problemen die de milieuorganisaties aanhalen, zijn de technische ingrepen waarmee boeren hun stikstofuitstoot mogen terugdringen, zoals luchtwassers of emissiearme stalvloeren. Die halen in de praktijk volgens hen niet altijd de beloofde stikstofreductie. "Bij controles blijken luchtwassers vaak niet aan te staan omdat ze veel water en energie verbruiken", zegt Heleen De Smet (BBL). Ze eisen dat naar de werkelijke reductie wordt gekeken, en niet naar de theoretische.

Belga/AV

Lees ook in Wetgeving

Toekomst grondgebruik onder de loep in het Vlaams parlement

Actueel Tegen 1 juli – maar ze vreest zelf dat het wel wat later kan zijn – hoopt Vlaams minister voor Leefmilieu Demir dat er een eerste rapportering op tafel ligt over hoe een heldere toekomstvisie voor het grondgebruik in Vlaanderen er moet uitzien. Zoals inmiddels geweten, zal de Vlaamse overheid tot 1 oktober terughoudend zijn wat gewijzigde bestemmingen van landbouwgrond aangaat.
Meer artikelen bekijken