Edito: Water beheren, vergt een gezamenlijke aanpak
Water... te veel, te weinig... de voorbije jaren hebben we herhaaldelijk met beide fenomenen te maken gehad. Vele decennia werd ingezet op een snelle waterafvoer, nu wordt gefocust op het bufferen van water. Een goed waterbeheer is alsmaar belangrijker. Het vergt een gezamenlijke aanpak.
Vorig jaar was het in onze contreien doffe ellende. Ongeziene wateroverlast trof ons land. De grootste schade door het verwoestende water gebeurde voornamelijk in de Waalse valleien, maar ook Vlaanderen kende veel waterleed. Vele landbouwers stonden letterlijk met hun voeten, hun dieren, tot hun buik in het water. Onderstaande gewassen en beschadigde vruchten begonnen te rotten op het veld.
De jaren voordien waren gekenmerkt door uitzonderlijke droogteperioden. De gewassen en dieren snakten naar levensnoodzakelijk vocht. De hitte verbrandde de oogst.
Het is duidelijk: de klimaatverandering zorgt voor meer extreme weersomstandigheden. Het is dus niet verwonderlijk dat nu, net een jaar na de verwoestende waterbom, een panel van internationale experts hun strategie 'Weerbaar Waterland' voorstelde om Vlaanderen beter te beschermen tegen extreme regenval en langdurige droogte. Los van het aanstellen van een overkoepelende watercommissaris pleit het rapport voor een integrale aanpak op verschillende fronten en overheidsniveaus. En ja, ook de landbouwsector zal zijn deel moeten doen.
Bijna gelijktijdig stelde de Vlaamse regering ook ‘De Grote STROOMversnelling’voor, een tienpuntenplan om de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater te verbeteren. Naast de afvalwaterzuivering en ecologie is de landbouwsector een van de ‘werven’ waarop gefocust wordt. Hierbij wordt (alweer) verwezen naar de vervuiling door stikstof en fosfor. Daarnaast komt er uiterlijk tegen 1 januari 2023 een juridisch kader dat de erosieproblematiek structureel aanpakt. Dat gaat over de optimalisatie van teelten op gevoelige percelen, over teelttechnische maatregelen en over de aanleg van bufferstroken en kleine landschapselementen. Beheerders zullen geresponsabiliseerd worden voor schade die het gevolg is van ernstige bodemerosie. Het zijn actiepunten waar de sector al geruime tijd aan werkt, maar waar blijkbaar nog een tandje moet bijgestoken worden.
Alhoewel dit overheidsplan nog maar net was voorgesteld, kon de Watercoalitie – een brede groep milieuverenigingen – het niet laten om alweer te schieten op de landbouwsector. Ze wijzen immers vooral op de druk van de intensieve landbouw op de waterkwaliteit en zwaaien nu al met een watercrisis naar analogie met de stikstofcrisis. Kunnen we ook eens met een positieve ingesteldheid naar nieuwe plannen kijken...?
