De grootste stijging werd genoteerd in de productie van diepgevroren friet (1,68 miljoen ton, + 14,3% t.o.v. 2015), maar ook de productie van gekoelde friet (234.700 ton, + 3,5 %) en andere producten (chips, pureeproducten, vlokken, … 468.513 ton, + 1,7%) kenden een toename.
De stijging in diepvriesfriet is geen verrassing, immers de Belgische aardappelverwerking exporteert 80% van haar totale productie, waarvan een steeds groter deel naar derde landen over de ganse wereld.
Bovendien noteerde deze sector met een omzet van € 1,55 miljard in 2016 ook een tewerkstelling van 4.115 werknemers, wat ook een opmerkelijke toename is t.o.v. 2015, met 3.537 werknemers.
Dat de aardappelsector gelooft in zijn toekomst wordt geïllustreerd door het hoogste investeringscijfer sinds de start van de jaarlijkse waarnemingen in 1995 : niet minder dan € 310 miljoen (+ 85% t.o.v. het vorige recordjaar 2015) werd in 2016 geïnvesteerd in kwantitatieve en kwalitatieve innovaties binnen deze sector, waarvan het grootste deel familiebedrijven zijn.
Duurzame groei
De Belgische aardappelsector startte in 2014 een project ‘duurzame groei’, waarbij in overleg met de ganse keten en i.s.m. meerdere Belgische onderzoeksinstellingen diverse innovaties werden gestart met het oog op een duurzame productie van aardappelen en aardappelproducten. Recent nog werd met ‘watchITgrow’ een tool gelanceerd die telers en afnemers via samenwerking moet assisteren de aardappelproductie op een duurzame wijze te verhogen.
Samen met de FOD volksgezondheid en het FAVV werd ingezet op diverse projecten om schadelijke organismen voor de aardappelteelt te voorkomen en desgevallend te bestrijden.
Intussen wordt intensief verder gewerkt aan andere projecten als Bintje Plus en Reskia, die een reductie van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen als doel hebben.
De recente update van de BBT-studie (best beschikbare technieken op het vlak van milieumaatregelen voor de AGF-sector in Vlaanderen) en de actuele revisie van de BREF-studie (Europese BBT) tonen aan dat onze Belgische bedrijven ook op dit vlak toonaangevend zijn voor de ganse wereld.
Bedreigingen
Maar deze groeisector kent ook bedreigingen.
‘Small country, great food’ is de slogan van de Food.be campagne, die de export van Belgische voedingsproducten wil stimuleren.
Protectionistische reflexen over de ganse wereld dreigen echter roet in het eten te gooien. Zo werd de Belgische (en Europese) aardappelketen geconfronteerd met onterechte anti-dumpingmaatregelen uitgevaardigd door de Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse overheid. Nochtans had de Europese Commissie – bevoegd in deze materie – aangetoond dat de procedure vol hiaten bleek te zitten. Maar blijkbaar beschikt de Commissie over onvoldoende mandaat en middelen om in deze WTO-procedures adequaat tussen te komen.
Het lijkt dan ook een prioriteit voor de Belgische (en Europese) aardappelketen om als sector ernstig genomen te worden door de bevoegde departementen van de Europese Commissie om zijn belangen sterker verdedigd te zien worden.
Het is immers een feit dat de aardappelteelt steeds meer en meer evolueert van een ‘bijteelt’ naar een ‘hoofdteelt’ voor een groot deel van de Europese akkerbouwers.
Recente cijfers i.v.m. de toeleveringssector aan de land- en tuinbouw tonen ook aan bedrijven actief in de aardappelketen geëvolueerd zijn tot de meest toonaangevende spelers in deze sector. Belgapom blijft daarom ook inzetten op een verdere duurzame groei in het belang van de ganse aardappelketen, waarbij ook de wereldwijde kansen tot promotie van de aardappelteelt in nieuwe groeilanden moet onder ogen genomen worden.
Promotie voor ‘Belgian fries’ in Zuid-Oost-Azië
Enkele jaren terug werd door Belgapom de figuur James Bint (with a license to fry) gelanceerd als dé ambassadeur van de “Belgian fries”. Hij zal de Belgische frietcultuur, waarvan de ‘frietkotcultuur’ – die erkend werd tot immaterieel erfgoed door de Nederlandse en Franstalige gemeenschappen – deel uitmaakt, wereldwijd uitdragen.
Zo start VLAM binnenkort met een promotiecampagne in Vietnam, Maleisië, Indonesië, Thailand en de Filippijnen om de ‘Belgian fries’ ook daar op de kaart te zetten. In deze landen kent men vooral de Noord-Amerikaanse ‘French Fries’ van de fast food ketens. Via deze campagne wil men de steeds groter wordende middenklasse ook het genieten met de “original Belgian fries from the heart of Europe” leren ervaren. Deze campagne, met een budget van 3 miljoen Euro gespreid over drie jaar, wordt gesteund door de Europese Commissie en APAQ-W, en zal samenwerken met 5 Belgische fabrikanten van aardappelproducten.
