Edito: Droogte aanpakken met data uit je tuin of aardappelveld
De meeste burgers zijn regenweer en een grijze hemel snel beu. Een zonnige dag met een blauwe hemel is zoveel vrolijker. De voorbije jaren viel er tijdens de winter onvoldoende hemelwater om de steeds langere droge periodes door te komen. Het burgerproject CurieuzeNeuzen doet daarom een grootschalig onderzoek naar de situatie in 4.400 tuinen. Het project omvat ook een uitgebreid landbouwluik bij 500 aardappeltelers.
Een blik op de drassige velden doet al snel hopen dat het stilaan mag stoppen met dat overvloedige hemelwater. De meest recente waarnemingen – van 12 januari – van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) wijzen echter op het tegendeel. Zo blijkt dat op 85% van de locaties de grondwaterstanden nog zeer laag (65%) tot laag (20%) staan voor de tijd van het jaar. Ook het oppervlaktewater scoort slecht. Op 45% van de locaties zijn de debieten zeer laag tot laag voor de tijd van het jaar. Volgens VMM is de kans zelfs klein dat we het voorjaar en het groeiseizoen zullen aanvangen met normale grondwaterstanden voor de tijd van het jaar… tenzij we de komende maanden extra veel neerslag krijgen. Ondanks de hoge nood aan water is dat laatste ook niet echt gewenst. Bepaalde landbouwregio’s zijn immers behoorlijk erosiegevoelig. Met de nog veelal onbeteelde winterse akkers weet je zo wat er met overvloedige regenval zal gebeuren... De gulden middenweg is dus het hele jaar door net voldoende regen en nog liefst ’s nachts ook… maar die toverformule bestaat jammer genoeg niet.
De droogtevoorspellingen voor het komende groeiseizoen kondigen zich dus nu al ongunstig aan. Het neerslagtekort stapelt zich blijkbaar jaar na jaar op. Ongetwijfeld is dit een effect van de klimaatverandering.
CurieuzeNeuzen in de Tuin, een grootschalig burgeronderzoek, wil daarom tussen april en oktober onderzoeken hoe zwaar droogte en hitte vandaag doorwegen. Het onderzoek concentreert zich in de eerste plaats op onze tuinen. Waarom blijft de ene tuin vochtig en is de andere droog? Met de hulp van 4.400 tuineigenaars zal men dit met slimme bodemsensoren en -stalen trachten te achterhalen. Voor een goede spreiding zijn hierbij zeker ook tuinen van plattelandsbewoners welkom (registreer je op www.standaard.be/curieuzeneuzen). Aan het onderzoek wordt ook een interessant landbouwluik gekoppeld. Onderzoeksinstelling VITO zal immers de data van droogte en koolstofopslag bij 500 aardappeltelers verwerken. Met het online informatieplatform WatchITgrow staat VITO sowieso al landbouwers bij om hun percelen vlot en efficiënt op te volgen. De inzichten die uit het nieuwe project zullen voortvloeien, zullen akkerbouwers dus hopelijk klimaatbestendiger maken. Het is alvast een hoopgevend vooruitzicht.
