Eigen bezoekdagen betrekken consumenten meer bij het boerderijleven

Het boerenkoppel Ann Dieleman en haar man Joeri Van Loo baten samen een gemengd bedrijf uit. Ze houden vleesvee, en hebben percelen maïs en weilanden voor het voeder en grazen van de runderen. Naast maïs en gras, wordt het voeder aangevuld met bietenpulp en krachtvoeders. Beiden kwamen uit landbouwersmidden en kregen de passie mee van thuis uit. We spreken met Ann: “Bij Joeri thuis werd aan import en export gedaan van paardenvlees, en deden ze kleinschalig aan rundsvlees. De runderen hiervoor werden zelf afgemest, men kocht magere koeien uit Wallonië en voederde deze een 4-tal maanden tot de gewenste kwaliteit. Ze hadden een wekelijkse afzet naar beenhouwers voor paarden- en rundsvlees. Joeri hielp er mee sinds zijn 18 jaar, na zijn middelbare studie op de landbouwschool te Sint-Niklaas. Ook ik ben boerendochter, en heb ervaring met varkens, runderen en akkerbouw… Iedere vakantie of weekend moesten we thuis helpen op de boerderij. De optelsom was dus snel gemaakt.”

Het koppel trouwde in 2008 en nam het landbouwgedeelte van Joeri zijn ouders over. In het begin was het aantal beperkt tot zo’n 60 dieren, maar dat groeide uit tot een aantal van 300 dieren. Ze kiezen uitsluitend voor het Belgisch Witblauw. “We zijn er rotsvast van overtuigd dat het Belgisch Witblauw een topras is. Het heeft een heel goede ecologische voetafdruk; het ontwikkelt heel snel vlees en beschikt over een uitzonderlijk versnijrendement”.

Eigen uitsnijderij

Omdat de vraag naar versneden vlees steeds groter werd, huurde het koppel in 2011 een pand in Antwerpen waar kon uitgebeend worden. “We moesten daarvoor machines aankopen, maar ook personeel zoeken. De afstand is ook niet altijd doenbaar. Een eigen uitsnijderij op het bedrijf kon niet uitblijven. In 2014 verhuisden we alles van Antwerpen naar ons bedrijf te Moerbeke -Waas en werd de uitsnijderij operationeel. Onze werkwijze daar zorgt voor kwaliteit: het karkas wordt volledig verwerkt volgens HACCP-normen en dit volgens de wens van de klant, nauwlettend op de kwaliteit van de versnijding. Het is deel van onze service voor onze klanten. We verwerken per week tussen 20 en 25 dieren

Dat zo’n groot aantal dieren op een duurzame manier gehouden kan worden, en later verwerkt, lieten Ann en Joeri zien op de georganiseerde KOEgekke Kinderdag en er opvolgende bezoekdagen.

Runderen staan verspreid

Het aantal runderen is te groot geworden om ze allemaal te stallen op één locatie. “We kweken op ons bedrijf en laten het jongvee hier opgroeien. De stal bij Joeri’s ouders dient als afmeststal. Alle stieren gaan na 6 maanden naar daar, net als de koeien die al 2 of 3 keer gekalfd hebben.” Op 4 km van het bedrijf huurt het koppel nog een andere stal, zodat alle dieren in de winter kunnen worden gehuisvest.”

Thuis bouwden ze in 2012 een stal voor de zoogkoeien waarbij gekozen werd voor grote boxen langs de rechterzijde, in het midden een brede voedergang en de linkerzijde de afkalfbox met huisvestiging voor kalveren. In 2019 werd de nieuwe rundveestal gebouwd waarbij men oog had voor het aspect dierenwelzijn. Zo voorziet men 2 grote ruime ligboxen met een schuurborstel en in het midden is er een behandelingsbox. Met deze box kan men op een veilige en efficiënte manier de runderen wassen, scheren, vaccineren, aftasten, behandelen… Daarnaast kreeg het koppel al heel wat bedrijfsbezoeken waarvoor men in de nieuwe stal koos om een degelijk polyvalent zaaltje te voorzien.

Bij beide stallen werd gekozen voor boxen met een helling naar achteren waardoor de natte mest naar voor schuift en de runderen steeds achteraan in het droge liggen waar er meermaals per week wordt gestrooid. Bovendien investeerde het koppel ook in een nieuwe kalverafdeling, zodat in de eerste levensmaand elk kalf de beste zorg kan krijgen. Na 2 maanden worden de kalfjes per 6 gecompartimenteerd, na 6 maanden komen ze per 12 in een box. “Het zijn serieuze investeringen, maar we houden wel van een uitdaging.”

Aandacht voor duurzaamheid bij opfok

Gezonde en rendabele runderen kweken, start voor het Hof ter Koudenborm bij het selecteren van de stieren. Een juiste bloedlijn is belangrijk om geen inteelt te creëren. Daarnaast zijn de vorm, de poten, het gewicht, de grootte en bespiering belangrijke parameters. Als het op de kalfjes aankomt, ziet Ann de melktrolley als een mooie aanwinst. “Vroeger was dat nog met melkpoeder, water en klopper in een emmer. Nu zorgt de melkmachine voor een goede mengeling, het juiste volume en temperatuur. Ideaal om diarreevorming te voorkomen. We klikken de kalfjes ook vast, dat ieder zijn eigen portie opeet en niet aan die van de anderen start.” De dieren krijgen zo’n 3 à 4 maanden melk, en leren vrij snel korrels eten. Als ze van de melk zijn, krijgen ze naast de korrels ook hooi en vervolgens een gras-maïsmengeling.

Het instrooien gebeurt manueel. “Met een stromachine heb je veel stofvorming, wat niet goed is voor de luchtwegen van de dieren. Bovendien ligt de stal er dan snel vuil bij.” De investering in nieuwe ventilatoren – voor iedere stal 4 – is ook een meerwaarde: de verse luchtcirculatie is goed voor de luchtwegen en zal tot verkoeling zorgen wanneer het warmer weer wordt. Ann houdt bij de opfok het gewicht van de dieren goed bij, zeker in het eerste half jaar. “Rond de leeftijd van 6 maanden scheiden we de stieren van de vaarsjes. Na 14 à 15 maanden worden de vaarzen terug samen gezet, op voorwaarde dat ze op gewicht zijn en in topconditie zijn.” Om dat op te volgen, gebruiken ze een behandelingsgang met weegsysteem, geconnecteerd met gsm en computer.

Ons grootvee wordt geschoren bij het buitengaan en binnenkomen van de weideperiode, het jongvee minstens 4x per jaar. Eveneens worden ze regelmatig gewassen om schurft en wormen te voorkomen. “De mengvoederbak met weegsysteem zorgt er dan voor dat ze gericht kunnen gevoederd worden. “Vooraan wordt er 2 keer per week uitgemest. Daarnaast wordt er 3 tot 4 keer gestrooid op hun slaapplaats. Hygiëne staat bij ons voorop”, legt ze uit. Dat blijkt ook uit het feit dat de stallen 1 keer per jaar worden uitgespoten en de kalverafdeling na iedere ronde. “We ontsmetten ze ook waarna we ze even proberen laten leegstaan zodat de bacteriedruk volledig weg is.”

Meer beurzen en prijskampen

Ann en Joeri hebben nog 2 uitdagingen in het vizier. Op vraag van klanten stonden we al eens op een beurs ter promotie van onze uitsnijderij en op een prijskamp om onze Belgische trots ‘Belgisch Witblauw’ in de kijker te zetten. Dit waren fijne ervaringen maar geen evidentie. Dergelijke evenementen vragen veel voorbereiding en bijkomstig laat je het bedrijf onbemand achter.

Het biedt zeker een meerwaarde om ons bedrijf in de kijker te zetten enerzijds om de kwaliteit van ons Belgisch vleesvee naar beenhouwers te promoten en anderzijds naar collega vleesveehouders om de verkoop van jonge dekstieren op ons bedrijf te stimuleren. “Maar dit alles is nog toekomstmuziek!” In 2020 groeien we naar een veestapel van 400 dieren met 200 kalvingen waardoor we sinds november een extra werkkracht aanwierven.

Dankbaar voor veel hulp

Hoe je alles gedaan krijgt met zo weinig personeel? Joeri houdt zich bezig met de machines, doet de selectie van het vlees per beenhouwer en de algemene coördinatie op de werkvloer in de uitsnijderij. Ann staat in voor de administratie en boekhouding binnen het bedrijf maar daarnaast bekommert ze zich rond de runderen in de stallen, de kalveren en opfok hiervan. Verder geven ze werk aan een chauffeur, 3 uitbeners en een inpakker. Bovendien krijgen ze best wel wat hulp van hun familie. “Onze ouders hebben goed draaiende bedrijven, maar helpen ons waar nodig.” Het blijft hard werken, maar het koppel doet dat met de glimlach. “Zelfs bij feestjes, moet je rekening houden dat er eventueel een kalving kan zijn en dit gaat voor alles en iedereen. Als je er geen hart voor hebt, kan je het niet volhouden: je moet er continu staan.”

Marlies Vleugels