De schoolvakantie is alweer voorbijgevlogen dus loopt de zomer op zijn laatste benen. Het hooi en het stro zitten op de schelf of staan netjes in grote balen op elkaar gestapeld. En dan wisten de oude boeren het wel: “als de akkers zijn geschoren, is de winter geboren”. Niet dat we in september geen mooie, zonnige dagen meer mogen verwachten, alleen heten ze vanaf nu niet meer zomerse dagen maar ‘mooie nazomer dagen’.
Look die voor de winter geplant wordt kan men oogsten vanaf juli.
Ook in de moestuin draait de oogst op volle toeren waardoor er stilaan meer en meer perceeltjes komen leeg te liggen. Bedekken met een mulchlaag (aan dunne laag grasmaaisel, afgevallen bladeren) of inzaaien met een groenbemester zorgt ervoor dat de grond beschermd is tegen erosie en het voorkomt onkruidgroei. Bovendien nemen de groenbemesters de resterende meststof op die dan in het voorjaar, als de groenbemesters ingespit worden, weer beschikbaar komt voor de groenteplanten.
Zaaien/planten in september
De meer avontuurlijke tuinier kan ondanks de teruglopende temperatuur en de afnemende lichtsterkte in de eerste helft van september nog met heel wat gewassen aan de slag in de moestuin, zeker als het weer nog wat meezit. Let wel op dat u de juiste rassen gebruikt. Van heel wat groentesoorten zijn snelgroeiende rassen op de markt die het vaak beter doen in het vroege voorjaar en het najaar. Eventueel zullen deze laat gezaaide gewassen wat minder opbrengen dan wanneer we ze in de lente of de zomer zaaien, maar ze zorgen er wel voor dat we tot diep in de herfst of zelfs al vroeg in het voorjaar verse groenten kunnen oogsten in de moestuin.
Look die voor de winter geplant wordt kan men oogsten vanaf juli.
Keukenrapen
Raapjes kunnen nu nog gezaaid worden om te oogsten, net voor de eerste vorst invalt of al vroeger als ze ongeveer een tennisbal groot zijn. Te laat geoogste (te ver afgerijpte) rapen worden al vlug voos en zijn waardeloos in de keuken. Rapen worden naargelang het oogstmoment onderscheiden in meirapen (meiknolletjes) of herfstrapen. Er zijn speciale herfstrassen op de markt voor de late teelt, maar ook de meeste rassen waarvan het zaad verkocht wordt als meiraapjes kunnen nu probleemloos worden uitgezaaid. Opgelet, keukenrapen behoren tot de familie van de kolen en mogen niet gezaaid worden op perceeltjes waar men dit of vorig jaar al kolen geteeld heeft om problemen met knolvoet te vermijden. Om problemen met de koolvlieg, die ook in september nog volop actief is, te vermijden, kan men beter zaaien en opkweken onder insectengaas. Keukenraapjes groeien het best op een vruchtbare, luchtige kleigrond. Raapjes hebben als nateelt geen behoefte aan extra meststof. Oogst alle raapjes vóór de vorst invalt, draai het blad van de gezonde knollen af en bewaar ze in een kist, afgedekt met zand of droge grond. De kist kan bewaard worden in een koele, droge, vorstvrije ruimte. Raapjes zijn onmisbaar in een lekkere winterhutsepot.
Spinazie
Spinazie is een gewas dat makkelijker te telen is in de periode van de korte dagen, het vroege voorjaar en najaar, dan in de volle zomer, omdat het gewas dan al snel overgaat tot bloei en zaadvorming (schieten). Dit komt de smaak van de bladeren niet ten goede . Gebruik voor teelt in het voorjaar en het najaar scherpzadige rassen. Het zaad van dit ras is te herkennen aan de scherpe stekels en zijn planten worden gekenmerkt door smalle, spitse en opgerichte bladeren. In het najaar kan men deze snelgroeiende rassen zaaien vanaf augustus tot half september, liefst op een zonnige plek en een niet te zware, humusrijke grond. Omdat spinazie de neiging heeft om nitraten in het blad op te slaan, zeker in het najaar bij donkere groeiomstandigheden, wordt het best geen extra (stikstof)bemesting toegediend. Omdat spinazie slecht groeit in zure grond kan men wel wat extra kalk onderwerken in het perceeltje. Op nattere gronden kan men overwegen om te zaaien op verhoogde ruggen (+/- 10 cm). Vanaf eind oktober kan dan geoogst worden. Het ras winterreuzen kan in september gezaaid worden. Daarna overwintert het jonge gewas vollevelds en kan men al heel vroeg in het voorjaar (februari-maart) verse spinazie oogsten.
Winterui
Ook uien zijn winterhard en er zijn speciale rassen op de markt die geschikt zijn om te worden gezaaid of geplant in het najaar. Het voordeel is dat we dan al eind april kunnen beschikken over vers uienloof om te verwerken in salades, eind juni beschikken we over oogstbare uien en afhankelijk van de weersomstandigheden kan men eind juli al bewaarajuin oogsten. Voor het zaaien van winterui is het nu al te laat. Dit gebeurt, afhankelijk van het ras, tussen eind juli en eind augustus. In de handel is het plantgoed van de winterajuin verkrijgbaar zo rond half september. Dat kan nog tot eind oktober gepoot worden. Ajuin geeft de voorkeur aan zwaardere gronden, maar, en dit geldt zeker voor winterajuin, heeft een hekel aan te natte gronden. Eventueel kan het perceeltje wat verrijkt worden met een universele meststof met een laag N-gehalte en voldoende K(alium). Plant de uitjes door de knolletjes in de fijngemaakte grond te drukken tot het topje nog net zichtbaar is. Plant de uitjes in rijen van met een tussenafstand van 25 cm en 10 cm tussenafstand in de rij. Houd de teelt van in het begin goed onkruidvrij door regelmatig te wieden (schoffelen geeft risico op beschadiging van het oppervlakkige wortelstelsel). In het voorjaar, bij het hernemen van de groei, kan eventueel nog lage dosis extra meststof (ook weer lage N en hoge K tussen het gewas gestrooid worden. Er zijn rode (milde, licht zoete smaak), gele (pittig smakende) en witte (scherp en pittig smakend) winterui rassen verkrijgbaar.
Knoflook
Heeft het zaaien/planten van ajuin vóór de winter, behalve de vroegere oogst, weinig voordelen, het poten van look vóór de winter levert een betere opbrengst. Voor een goede ontwikkeling heeft knoflook namelijk een koude periode nodig van een tweetal maand en de ideale platperiode is dan ook september tot eind oktober. Zware, goed waterdoorlaatbare grond en een zonnige standplaats genieten de voorkeur. Zo kunnen de bollen goed afrijpen. De tot teentjes gesplitste look kan op dezelfde manier gepoot worden als plantuitjes maar het topje mag een 2-tal cm onder de grond komen te zitten. Het plantgoed van look wordt op hetzelfde moment als ajuinplantgoed aangebodenOp natte gronden kan men overwegen om de teentjes op lichtjes verhoogde ruggen te telen. Knoflook heeft geen specifieke winterrassen. Oogsten kan vanaf eind juli wanneer het blad begint te vergelen. Na grondig drogen kunnen de lookbollen het best bewaard worden op een luchtige, droge en koele ruimte.
Naast eerdergenoemde teelten kan men, afhankelijk van het weer, ook experimenteren met allerlei groenten die een korte teeltduur hebben (kies het juiste ras) zoals kervel, radijzen peterselie, winterpostelein, zomerwortelen, spitskool, veldsla en andere slasoorten.
