Startpagina Recht

Recht: vervaldatum vergunning kan voortaan verlengd worden

Het omgevingsvergunningsdecreet is aan diverse wijzigingen onderhevig. Zo kan bij vergunningen voor stedenbouwkundige handelingen of gemengde projecten een verlenging van de vervaldatum worden aangevraagd. Tevens wordt de beroepsmogelijkheid voor derden ingeperkt.

Leestijd : 4 min

Vergunningen voor stedenbouwkundige handelingen of gemengde projecten vervallen indien de vergunning niet binnen de twee jaar ten uitvoer wordt gelegd. Er moet om dergelijk verval van de vergunning te vermijden minstens worden gestart met de uitvoering van de bouwwerken. Dit verval van vergunning gebeurt automatisch. Deze vervalregeling was dikwijls problematisch omdat de bouwwerken soms niet konden beginnen door redenen buiten de wil van de bouwheer. Een typevoorbeeld is de bouwheer die zich voor de start van de werken geconfronteerd ziet met een aannemer die failliet gaat. De strenge sanctie van verval van vergunning kan nu in uitzonderlijke gevallen worden vermeden door een verlenging van de vervaltermijn aan te vragen. Dergelijk verzoek tot verlenging kan maar één keer worden gevraagd en moet minstens drie maanden voor het einde van de oorspronkelijke vervaltermijn schriftelijk worden ingediend. Door een eenvoudige vraag tot verlenging kan op deze manier een nieuwe aanvraag worden vermeden.

Beperking beroep voor derden

Een andere nieuwe maatregel is de beperking van de beroepsmogelijkheid voor de zogenaamde derden. Dit zijn de andere belanghebbenden, zoals buren, omwonenden, natuurverenigingen, andere overheden enz. die zelf geen aanvrager of vergunningverlener zijn. Deze derden kunnen voortaan enkel nog beroep instellen tegen een vergunning als zij ook een bezwaarschrift hebben ingediend tijdens het openbaar onderzoek. Een belanghebbende die geen bezwaar indiende, kan later geen beroep meer instellen, noch bij de deputatie, noch bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen.

Enkel in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld als er wijzigingen aan de aanvraag werden aangebracht na openbaar onderzoek of na oplegging van bijzondere voorwaarden, zal een belanghebbende die geen bezwaar indiende toch nog beroep kunnen instellen. De Vlaamse overheid hoopt op deze manier het aantal beroepen tegen toegekende vergunningen te kunnen verminderen.

Vergunningsplicht voor splitsing

Wanneer in het verleden een milieuvergunning geheel of gedeeltelijk werd overgedragen, kon dit vrij eenvoudig gebeuren. De overnemer diende de overname te melden en de overheid kon eigenlijk alleen maar akte nemen van deze melding van overname. De overheid had zelfs geen bevoegdheid om de overname te weigeren of er voorwaarden aan te verbinden. Op deze manier kon een vergunning zelfs worden gesplitst door slechts voor een deel een overname te melden.

Voortaan echter moet een gedeeltelijke overname, die dus een splitsing van een ingedeelde inrichting met zich meebrengt, vergund worden. Dergelijke splitsing wordt nu immers door art. 5.1.1.12° DABM beschouwd als een verandering van een ingedeelde inrichting, wat altijd vergunningsplichtig is.

Belangrijke uitzondering betreft het geval waarbij een overname van een deel van de vergunning gepaard gaat met een stopzetting van de overige activiteiten. In dergelijk geval moet er geen vergunning worden aangevraagd. In dat geval volstaat nog steeds een melding. Een landbouwer die bijvoorbeeld zijn bedrijf stopzet en enkel zijn vergunning voor zijn rundveehouderij wil overdragen kan dit nog door middel van een eenvoudige melding.

Vegetatiewijzigingen

Een andere belangrijke wijziging is de integratie van de vergunning voor vegetatiewijzigingen in de procedure van de omgevingsvergunning. De vergunningsplicht uit het natuurbehoudsdecreet, zoals bijvoorbeeld voor het wijzigen van vegetaties of kleine landschapselementen, kan voortaan in het kader van een omvattende omgevingsvergunning. Waar vroeger twee vergunningen nodig waren om in een hoogstamboomgaard een stal te bouwen, zal dit voortaan dus in één vergunning kunnen. Zowel het rooien van de hoogstam fruitbomen als het bouwen van de stal kan in één omgevingsvergunning worden vergund.

Planschade en planbaten

Door wijzigingen van het gewestplan of van ruimtelijke uitvoeringsplannen kan de bestemming van een onroerend goed wijzigen. Dit kan zowel in de positieve zin, wanneer bijvoorbeeld landbouwgrond bouwgrond wordt, maar evenzeer in de negatieve zin, wanneer bijvoorbeeld landbouwgrond plots in natuurgebied komt te liggen. In het geval waarbij de burger schade lijdt door een dergelijke plan wijziging heeft hij recht op een planschadevergoeding, terwijl hij in geval van een meerwaarde een planbatenheffing moet betalen.

Het op 12 januari 2018 door de Vlaamse regering goedgekeurde voorontwerp van Instrumentendecreet kondigt een ingrijpende wijziging van de planbatenvergoeding en de planschadeheffing aan. Zo wordt onder meer een harmonisatie van de compenserende vergoedingen in het vooruitzicht gesteld, die op twee vlakken gunstiger is dan de huidige planschadevergoeding. Ten eerste zal niet langer 80%, maar 100% van het waardeverlies worden vergoed. Ten tweede zal de vergoeding niet langer worden berekend aan de hand van de geactualiseerde aankoopprijs maar wel aan de hand van de venale waarde. Keerzijde is dat ook de planbatenheffing wordt verhoogd. In de toekomst zal het maximale heffingspercentage van 30% stijgen naar 50%.

In de pijplijn

In het voorontwerp van het Instrumentendecreet is ook aandacht voor de afstemming tussen natuurinrichting en landinrichting ter uitvoering van natuurinrichtingsprojecten, voor de opheffing van in onbruik geraakte erfdienstbaarheden van openbaar nut en voor de invoering van een billijke schadevergoeding bij onuitvoerbaarheid van de vergunning ten gevolge van een overheidsmaatregel. Het spreekt voor zich dat wij hierop terugkomen zodra deze zaken concreet worden.

Jan Opsommer

Lees ook in Recht

Omgevingsvergunningsprocedure wordt vereenvoudigd

Recht Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wil de omgevingsvergunningsprocedures drastisch vereenvoudigen tot één basisprocedure. Ook het milieueffectenrapport mag voor haar een heel stuk eenvoudiger worden.
Meer artikelen bekijken