We stelden ons de vraag hoe Iscal de prijs van 2022 reeds kan vooropstellen zonder dat er iets definitief gezegd kan worden over de prijs van 2021? Om die reden stuurde Coco Vlaanderen de volgende boodschap naar haar leden.
Beste suikerbietplanter,
Iscal wil niet ingaan op onze herhaalde vraag tot het toekennen van een toeslag van 2,5 euro/ton bovenop de suikerbietprijs. Deze toeslag zou gedeeltelijk de gestegen productiekosten opvangen en voorkomen dat de teelt (voor velen opnieuw) verlieslatend zou zijn. Coco Vlaanderen wou met dit voorstel tegelijkertijd Iscal bevoorradingszekerheid geven voor de campagnes 2022 én 2023 – een win-winsituatie dus voor beide partijen…
Wij begrijpen het niet: de gestegen prijs voor andere grondstoffen en productiekosten van Iscal (elektriciteit, gas, cokes ...) wordt zonder protest of discussie betaald. Maar de basisgrondstof die duurder wordt, de suikerbiet, neen … daar weigert Iscal garantie te geven om de juiste prijs te betalen. Net zoals op het politieke toneel als het gaat over handelsrelaties, gebruikt Iscal de landbouwgrondstof als pasmunt bij het in evenwicht houden van zijn rekeningen.”
Wat nu?
Geen enkele bietenplanter wenst afstand te doen van een teelt die reeds decennialang (van generatie op generatie) deel uitmaakt van zijn bedrijf en waarvoor de nodige vakkennis (ook in het voordeel van de afnemer) werd opgebouwd. Dit wil niet zeggen dat de afnemer carte blanche heeft en er sowieso mag van uitgaan dat de bieten die hij wenst te ontvangen ook zullen geleverd worden, ongeacht de prijs.
Samengevat: de teelt, al was het gedeeltelijk, opgeven doen we niet – kosteloos of met verlies produceren ook niet.
Wat zijn de mogelijkheden?
Iscal stuurt vanaf volgende week zijn landbouwkundigen op pad met de boodschap dat de suikerbietprijs 2022 wel eens 39 euro/ton (pulp inclusief) zou kunnen bedragen. Een garantie dat deze prijs zal gehaald worden wil Iscal niet geven! De marktomstandigheden zullen allesbepalend zijn!
Ofwel nemen we deze boodschap blindelings aan, wat ons, met een gemiddelde opbrengst van de voorbije jaren, zou leiden naar een omzet van +/- 3.200 tot 3.700 euro. Het jammergeklaag (ook bij Iscal) zal dan enigszins stilvallen… Iedereen zou voor de volle 100% uitzaai kunnen gaan.
Maar wat als de toekomstige markt iets minder goed ontwikkelt en de suikerbietprijs blijft steken op 29,84 euro/ton? De omzet zou dan zo’n 2.800 tot 3000 euro bedragen (pulp inclusief), niet voldoende om de gestegen productiekosten te dekken.
Moeten we de risico’s spreiden?
Door de uitzaai voor contract A + B of alleen contract A te beperken tot 90% van de oppervlakte die overeenkomt met onze gemiddelde productie van de laatste 5 jaar (deze werd ons meegedeeld in de brief met betrekking tot de uitzaai-intentiecampagne 2022 van 18 oktober 2021 die je nog steeds kunt terugvinden op het portaal) beschermen we onze productierechten tegen de toepassing van de ‘dynamiek’ én komt er enige oppervlakte vrij voor het inzaaien van een meer rendabele teelt. Mocht iedereen dit doen, dan heeft Iscal in theorie zekerheid dat 90% van de gecontracteerde bieten zal geleverd worden (zie kader).
Maak je rekening
Net zoals Iscal de planters vraagt om vertrouwen te hebben in de (volatiele) suikermarkt, vragen wij Iscal om vertrouwen te hebben in het (volatiele) rendement van de teelt.
Zijn de prijs en het rendement goed, des te beter… zijn ze minder goed, dan zitten we samen op de blaren!
Wat is de dynamiek?
Als een planter minder dan 85% levert van zijn gecontracteerde hoeveelheid, dan wordt het verschil tussen 85% en de werkelijk geleverde hoeveelheid bieten afgetrokken van wat het volgende jaar nog mag gecontracteerd worden. Deze vermindering van het productierecht noemt men dynamiek.
De planter is wel beschermd tegen de toepassing van de dynamiek als hij kan bewijzen dat hij minstens 90% heeft uitgezaaid van de oppervlakte die overeenstemt met de gemiddelde opbrengst van de voorbije 5 jaar.
Als de planter niets uitzaait, verliest hij een derde van zijn productierecht – als hij 2 jaar na elkaar niets uitzaait, verliest hij 100% van zijn productierecht en kan hij geen contracten meer afsluiten.
Een voorbeeld:
Planter X contracteert 450 ton bieten (382,5 ton in contract A en 67,5 ton in contract B). Zijn gemiddelde opbrengst van de 5 voorbije jaren is 86 ton/ha (dit is de gemiddelde opbrengst van 2016 tot en met 2020 zoals staat meegedeeld op het formulier ‘uitzaai-intentie’ van 18 oktober 2021 dat op het portaal is te raadplegen).
Normaal gezien zou deze planter dus 450/86 = 5,23 ha uitzaaien. Om zich te beschermen tegen de dynamiek moet hij hiervan minstens 90% uitzaaien, hetzij (5,23 x 0,9) = 4,71 ha.
Als de teelt van de planter tegenvalt en hij levert met deze 4,71 ha minder dan 85% van 450 ton, dan blijft hij voor de volgende campagne toch zijn volledige basisproductierecht van 450 ton behouden.
Geen druk
Het spreekt voor zich dat de landbouwkundige je zal trachten te overtuigen om toch 100% uit te zaaien. Laat je echter niet onder druk zetten – zij hebben daar het recht niet toe – en maak dit jaar eerst je eigen rekening alvorens deze van een ander te gaan spijzen.
Met deze informatie willen wij de planter inzicht geven in de mogelijkheden die hij heeft met betrekking tot de uitzaai 2022 zonder zijn toekomstige uitzaai in gevaar te brengen. Wij roepen niet op om sowieso minder uit te zaaien – wij roepen de planters wel op om goed hun rekening te maken in functie van een evaluatie van de huidige suikerbietprijs-tabel en de onzekere marktvooruitzichten.
Blijft iets je onduidelijk? Contacteer dan je gewestverantwoordelijke(n) of de secretaris die je graag zullen helpen met de planning van de juiste uitzaai.
